Hoe wordt koffie cafeïnevrij gemaakt?

Het proces om koffie cafeïnevrij te maken begint altijd met groene, ongebrande koffiebonen. Het doel is om zoveel mogelijk cafeïne te verwijderen zonder de smaak van de koffie aan te tasten. Hoewel er verschillende methoden bestaan, hebben ze allemaal als uitgangspunt dat de cafeïne selectief uit de bonen wordt geëxtraheerd. Hieronder worden de drie meest gebruikte methoden uitgelegd:

1. Oplosmiddelenproces

Dit is een van de meest gebruikte methoden en maakt gebruik van chemische stoffen om de cafeïne uit de bonen te halen. Het proces verloopt als volgt:

  • De koffiebonen worden gestoomd om de celstructuur te openen en de cafeïne toegankelijk te maken.
  • Vervolgens worden de bonen behandeld met een oplosmiddel zoals methyleenchloride of ethylacetaat, dat de cafeïne oplost.
  • Daarna worden de bonen gewassen en gestoomd om restanten van het oplosmiddel te verwijderen.

Hoewel deze methode effectief is en de smaak van de bonen grotendeels intact laat, roept het gebruik van chemische stoffen soms zorgen op. De resterende hoeveelheden oplosmiddel zijn echter zeer klein en worden streng gecontroleerd.

2. Swiss Water Process

Dit is een chemievrije methode die gebruik maakt van water en een koolstoffilter om de cafeïne te verwijderen. Het proces werkt als volgt:

  • De bonen worden geweekt in heet water, waardoor zowel de cafeïne als smaakstoffen vrijkomen.
  • De vrijgekomen cafeïne wordt met behulp van actieve koolstoffilters uit het water verwijderd.
  • Het water, dat de smaakstoffen nog bevat, wordt teruggevoerd naar een nieuwe lading bonen.

Deze methode is populair bij milieubewuste consumenten en wordt vaak toegepast op biologische koffie, omdat er geen chemische stoffen worden gebruikt. De smaak blijft bovendien beter behouden.

3. CO₂-methode (superkritisch kooldioxideproces)

Bij deze geavanceerde techniek wordt gebruik gemaakt van kooldioxide (CO₂) in een superkritische toestand, een fase tussen vloeibaar en gasvormig. Het proces verloopt als volgt:

  • De bonen worden onder hoge druk behandeld met superkritisch CO₂, dat selectief de cafeïne oplost.
  • De opgeloste cafeïne wordt vervolgens uit het CO₂ geëxtraheerd.

Deze methode is zeer effectief en behoudt de smaak van de koffie beter dan andere methoden. Het is echter een duur proces en wordt voornamelijk gebruikt voor premium koffie.

Heeft dit invloed op de smaak?

Bij alle methoden wordt geprobeerd om de smaakstoffen van de bonen zoveel mogelijk te behouden. Toch kan er een subtiel verschil in smaak zijn tussen gewone en cafeïnevrije koffie, afhankelijk van de gebruikte methode. De Swiss Water Process en de CO₂-methode staan bekend om het beste behoud van smaak.

Met deze technieken kan de cafeïne effectief worden verwijderd, zodat je kunt genieten van een kop koffie zonder de stimulerende werking van cafeïne.

Wanneer mag koffie “cafeïnevrij” heten?

Caffeïnevrije koffie is een populaire keuze voor mensen die van koffiesmaak houden, maar de effecten van cafeïne willen vermijden. Toch is het goed om te weten dat “caffeïnevrij” niet betekent dat er helemaal geen cafeïne in zit. Volgens de Europese wetgeving mag koffie als “caffeïnevrij” worden bestempeld wanneer minstens 97% van de oorspronkelijke cafeïne uit de bonen is verwijderd. Dit betekent dat er nog een klein restpercentage cafeïne in de koffie kan achterblijven. Gemiddeld bevat een kop cafeïnevrije koffie in Europa tussen de 0,1% en 0,3% van de oorspronkelijke hoeveelheid cafeïne.

In de Verenigde Staten gelden strengere eisen. Daar mag koffie pas “decaffeinated” worden genoemd als 99,9% van de cafeïne uit de bonen is gehaald. Hierdoor kan de resterende hoeveelheid cafeïne in Amerikaanse decaf-koffie vaak lager zijn dan in Europese varianten. Deze verschillen in regelgeving hebben invloed op het cafeïnegehalte en maken duidelijk dat “caffeïnevrij” geen universele norm is.

De exacte hoeveelheid resterende cafeïne hangt ook af van de gebruikte methoden om de cafeïne uit de bonen te verwijderen. Bij de meeste processen wordt gewerkt met groene, ongebrande bonen. Technieken zoals het gebruik van oplosmiddelen, de Swiss Water Process of het CO₂-proces kunnen vrijwel alle cafeïne verwijderen zonder de smaak van de koffie teveel aan te tasten. Toch blijft het onvermijdelijk dat er sporen van cafeïne achterblijven, omdat het een natuurlijk bestanddeel van de koffieboon is.

Voor consumenten betekent dit dat een kop caffeïnevrije koffie nog steeds een zeer milde stimulerende werking kan hebben. Dit kan vooral van belang zijn voor mensen die extreem gevoelig zijn voor cafeïne of die om medische redenen cafeïne volledig moeten vermijden.

Of je koffie nu in Europa of de VS koopt, de labeling van caffeïnevrije koffie kan kleine verschillen in cafeïnegehalte met zich meebrengen. Voor de meeste drinkers is het resterende gehalte echter zo laag dat het in de praktijk nauwelijks merkbaar is. Als je volledig zeker wilt zijn van een zo laag mogelijk cafeïnegehalte, kun je letten op de specifieke productiemethode of kiezen voor koffie die voldoet aan de strengste normen. Zo kun je genieten van de smaak van koffie, zonder de effecten van cafeïne.

Heeft het gebruik van koffie of thee invloed op je hardloopprestaties?

Hardlopen is niet alleen een fysieke activiteit, het is ook een mentale uitdaging. Van trainingsschema’s tot voeding, elke factor kan een rol spelen bij het verbeteren van je prestaties. Een ondergewaardeerd aspect van prestatieverbetering is de rol van cafeïne-houdende dranken zoals koffie en thee. Laten we eens kijken naar hoe deze dranken je kunnen helpen je hardloopdoelen te bereiken.

1. Verbeterde energie en uithoudingsvermogen

Cafeïne, het actieve bestanddeel in koffie en thee, staat bekend om zijn stimulerende effecten. Door het blokkeren van adenosinereceptoren in de hersenen, vermindert cafeïne vermoeidheid en verhoogt het de alertheid, waardoor je een energieboost krijgt die van pas kan komen tijdens je hardlooptraining en -races. Studies hebben aangetoond dat cafeïne de fysieke prestaties kan verbeteren door de glycogeenvoorraad te sparen, waardoor je langer kunt blijven rennen voordat vermoeidheid toeslaat.

2. Verhoogde vetverbranding

Een ander voordeel van cafeïne is het vermogen om de vetverbranding tijdens het sporten te verhogen. Door de vrijlating van vetzuren uit vetweefsel te stimuleren, kan cafeïne dienen als een bron van brandstof voor je hardloopprestaties. Dit kan vooral gunstig zijn tijdens langere duurlopen, waarbij het behoud van glycogeenvoorraden essentieel is voor het volhouden van een constant tempo.

3. Verbeterde focus en concentratie

Hardlopen vereist niet alleen fysieke kracht, maar ook mentale focus. Cafeïne kan helpen bij het verbeteren van je cognitieve functie door de activiteit van neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline te verhogen. Dit kan je concentratievermogen verbeteren en je in staat stellen om je tijdens het rennen beter te concentreren op je techniek en tempo.

4. Verminderde pijnperceptie

Cafeïne kan ook een rol spelen bij het verminderen van pijnperceptie tijdens het hardlopen. Onderzoek heeft aangetoond dat cafeïne de drempel voor pijn kan verhogen, waardoor je minder snel pijn ervaart tijdens intense inspanning. Dit kan vooral handig zijn tijdens zware trainingen of wedstrijden, waarbij het vermogen om door te zetten cruciaal is voor succes.

5. Antioxidanten en ontstekingsremmende eigenschappen

Naast cafeïne bevatten koffie en thee ook een scala aan antioxidanten en ontstekingsremmende verbindingen die gunstig kunnen zijn voor hardlopers. Deze stoffen kunnen helpen bij het verminderen van spierontsteking na intensieve trainingen, waardoor het herstel wordt versneld en je sneller weer terug kunt keren naar je volgende hardloopsessie.

Hoe gebruik je koffie en thee voor optimaal voordeel?

Hoewel cafeïne tal van voordelen biedt voor hardlopers, is het belangrijk om het met mate te consumeren en rekening te houden met je individuele tolerantieniveau. Te veel cafeïne kan leiden tot nervositeit, rusteloosheid, en zelfs maagklachten, wat je prestaties juist kan schaden in plaats van te verbeteren.

Het is ook belangrijk om te onthouden dat cafeïne een diuretisch effect kan hebben, wat kan leiden tot uitdroging als het niet wordt gecompenseerd door voldoende hydratatie. Zorg er dus voor dat je genoeg water drinkt, vooral als je cafeïne consumeert voorafgaand aan je hardlooptrainingen of races.

Koffie en thee kunnen dus waardevolle toevoegingen zijn aan het dieet van een hardloper, waardoor ze kunnen profiteren van verbeterde energie, uithoudingsvermogen, focus en herstel. Door verstandig om te gaan met je cafeïne-inname, kun je deze voordelen maximaliseren en je hardloopprestaties naar een hoger niveau tillen.

Meer weten over hardlopen, hardlooptraining en sportvoeding? Check www.walkit.nu

Afkickverschijnselen koffie

Wanneer mensen stoppen met het drinken van koffie, kunnen ze verschillende afkickverschijnselen ervaren als gevolg van de ontwenningsreactie van het lichaam op cafeïne. Enkele veelvoorkomende afkickverschijnselen zijn:

  1. Hoofdpijn: Een van de meest voorkomende symptomen bij het stoppen met koffie is hoofdpijn. Dit wordt vaak toegeschreven aan de verwijding van de bloedvaten in de hersenen wanneer je stopt met het innemen van cafeïne.
  2. Vermoeidheid en slaperigheid: Aangezien adenosine niet langer wordt geblokkeerd door cafeïne, kan je je slaperiger voelen dan normaal. Dit kan vooral optreden tijdens de eerste paar dagen na het stoppen met koffie.
  3. Stemmingswisselingen: Cafeïne kan invloed hebben op neurotransmitters zoals dopamine en serotonine, die een rol spelen bij het reguleren van de stemming. Het stoppen met cafeïne kan leiden tot stemmingswisselingen, waaronder prikkelbaarheid, angst en depressie.
  4. Concentratieproblemen: Omdat cafeïne de concentratie verbetert, kunnen mensen die stoppen met koffie tijdelijk moeite hebben om zich te concentreren of mentaal alert te blijven.
  5. Spijsverteringsproblemen: Cafeïne kan ook van invloed zijn op de spijsvertering. Sommige mensen ervaren darmklachten, zoals obstipatie of diarree, wanneer ze stoppen met het drinken van koffie.
  6. Veranderingen in energieniveau: Mensen kunnen een afname van hun energieniveau ervaren als gevolg van het wegvallen van de stimulerende werking van cafeïne. Dit kan leiden tot een algemeen gevoel van lethargie of vermoeidheid.
  7. Spierpijn en stijfheid: Sommige mensen ervaren spierpijn en stijfheid als gevolg van de ontwenning van cafeïne. Dit kan vooral merkbaar zijn bij mensen die gewend zijn aan het dagelijks drinken van grote hoeveelheden koffie.

Het is belangrijk op te merken dat niet iedereen dezelfde afkickverschijnselen zal ervaren als je gaat stoppen met koffie drinken, en de ernst en duur van de symptomen kunnen variëren van persoon tot persoon. Over het algemeen beginnen de afkickverschijnselen meestal binnen 12 tot 24 uur na het stoppen met cafeïne en kunnen ze enkele dagen tot een week aanhouden, afhankelijk van de individuele gevoeligheid en de mate van cafeïneafhankelijkheid.

Zit er cafeïne in matcha?

Ja, matcha bevat cafeïne. Matcha is een soort groene thee die wordt gemaakt van gemalen groene theebladeren. Omdat je het hele blad consumeert, bevat matcha meer cafeïne dan gewone groene thee. De hoeveelheid cafeïne kan variëren afhankelijk van factoren zoals de kwaliteit van de matcha en hoe het wordt bereid, maar over het algemeen bevat een kopje matcha thee ongeveer 30-70 milligram cafeïne. Dit kan meer zijn dan een kopje gewone groene thee, dat meestal tussen de 20-45 milligram cafeïne bevat.

Thee óf koffie voor het sporten?

Hoewel zowel thee als koffie cafeïne bevatten, hebben ze verschillende effecten op het lichaam vanwege de aanwezigheid van andere stoffen en de hoeveelheid cafeïne. Over het algemeen wordt aangenomen dat cafeïne de alertheid en concentratie kan verbeteren, evenals de fysieke prestaties bij bijvoorbeeld sporten als hardlopen, wielrennen of mountainbiken.

Koffie bevat doorgaans meer cafeïne per portie dan thee, wat kan leiden tot een intenser stimulerend effect. Cafeïne kan de afgifte van adrenaline verhogen, wat de hartslag kan versnellen en de bloedstroom naar de spieren kan verbeteren. Dit kan resulteren in een tijdelijke toename van energie en prestaties.

Thee bevat ook cafeïne, zij het in kleinere hoeveelheden dan koffie. Bovendien bevat thee andere verbindingen, zoals L-theanine, die bekend staan om hun kalmerende effect. L-theanine kan de opwinding veroorzaakt door cafeïne tegengaan, waardoor een meer gebalanceerd en geleidelijk stimulerend effect ontstaat. Sommige mensen geven de voorkeur aan thee vanwege de mildere stimulatie en het feit dat het minder snel kan leiden tot bijwerkingen zoals nervositeit of slapeloosheid.

Over het algemeen kan zowel thee als koffie bijdragen aan het verbeteren van de alertheid en fysieke prestaties, maar het exacte effect kan variëren afhankelijk van factoren zoals de individuele gevoeligheid voor cafeïne, de hoeveelheid geconsumeerde cafeïne en persoonlijke voorkeuren. Het is belangrijk om te experimenteren en te observeren hoe je lichaam reageert op verschillende hoeveelheden en soorten cafeïne, of het nu afkomstig is van thee, koffie of je sportvoeding.

Minder cafeïne in cascara koffie

De hoeveelheid cafeïne in cascara-koffie kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de bron van de koffiekersen en de specifieke bereidingsmethode. Over het algemeen bevat cascara-koffie echter minder cafeïne dan traditionele koffie gemaakt van koffiebonen.

Gemiddeld bevat een kop cascara-koffie ongeveer 25 tot 50 milligram cafeïne. Dit is aanzienlijk minder dan wat je zou vinden in een kopje gewone koffie, dat doorgaans tussen de 95 en 165 milligram cafeïne bevat, afhankelijk van de koffieboonsoort, de bereidingsmethode en de koffiehoeveelheid.

De lagere cafeïnegehaltes in cascara-koffie zijn te wijten aan het feit dat de meeste cafeïne zich in de koffiebonen bevindt en niet in het vruchtvlees of de schil van de koffiebessen. Bij de bereiding van cascara wordt het vruchtvlees en de schil geweekt, wat resulteert in een infuus met een aanzienlijk lagere cafeïneconcentratie dan koffiebonen.

Dus als je op zoek bent naar een koffieachtige drank met minder cafeïne dan traditionele koffie, kan cascara-koffie een goede keuze zijn. Het heeft echter nog steeds cafeïne, dus als je gevoelig bent voor cafeïne of het wilt vermijden, moet je er rekening mee houden bij je consumptie.

Wat is theïne?

Theïne is een term die soms wordt gebruikt om cafeïne te beschrijven wanneer het wordt aangetroffen in thee. In feite zijn cafeïne en theïne identiek vanuit chemisch oogpunt. Ze hebben dezelfde chemische structuur en dezelfde fysiologische effecten. Het enige verschil is de bron waaruit ze worden geëxtraheerd.

Cafeïne komt voor in verschillende planten, waaronder koffiebonen, cacaobonen en theebladeren. Wanneer cafeïne in thee voorkomt, wordt het vaak theïne genoemd. Dit is een historische en taalkundige conventie die teruggaat tot een tijd waarin men dacht dat cafeïne in thee een andere stof was dan cafeïne in koffie.

In werkelijkheid is er geen chemisch verschil tussen cafeïne en theïne, en beide stoffen hebben vergelijkbare effecten op het lichaam, zoals het verhogen van alertheid en het stimuleren van het centrale zenuwstelsel. De mate waarin deze effecten optreden, kan echter variëren afhankelijk van de individuele gevoeligheid en de andere natuurlijke stoffen die in thee aanwezig zijn, zoals L-theanine, wat een kalmerend effect kan hebben.

Kortom, theïne is gewoon een andere naam voor cafeïne wanneer het wordt aangetroffen in thee. Beide termen verwijzen naar dezelfde chemische stof.

Wat is het verschil tussen cafeïne en theïne?

Cafeïne en theïne zijn feitelijk dezelfde stof: het zijn beide alkaloïden die behoren tot een groep natuurlijke stimulerende middelen die bekendstaan als xanthines. Ze hebben vergelijkbare chemische structuren en werken op vergelijkbare wijze in het lichaam. Het belangrijkste verschil ligt in de bronnen waaruit ze worden gewonnen:

  1. Cafeïne:
    Cafeïne wordt meestal geassocieerd met koffiebonen en wordt aangetroffen in koffie, thee, frisdranken zoals cola, energiedranken, chocolade en sommige medicijnen en voedingssupplementen. Het is een van de meest geconsumeerde psychoactieve stoffen ter wereld.
  2. Theïne:
    Wat is theïne? Theïne wordt voornamelijk geassocieerd met theebladeren en wordt aangetroffen in thee, vooral in zwarte thee en groene thee. Theïne wordt soms als een aparte term gebruikt om cafeïne in thee te beschrijven, maar chemisch gezien is het identiek aan cafeïne. Sommige mensen beschouwen theïne als een mildere of meer geleidelijk werkende vorm van cafeïne vanwege de manier waarop het in thee voorkomt.

Hoewel cafeïne en theïne uit dezelfde chemische stof bestaan, kunnen ze enigszins verschillende effecten hebben vanwege de manier waarop ze in de dranken voorkomen en de aanwezigheid van andere bioactieve stoffen in koffie en thee. Bijvoorbeeld, cafeïne in koffie kan soms een intenser stimulerend effect hebben dan theïne in thee vanwege de combinatie met andere verbindingen in koffie.

Over het algemeen worden de termen “cafeïne” en “theïne” vaak door elkaar gebruikt, en voor de meeste mensen is er weinig praktisch verschil tussen de twee. Beide stoffen kunnen een toename van alertheid en energie veroorzaken, maar de specifieke ervaring kan variëren afhankelijk van de bron en individuele gevoeligheid.

Hoe lang duurt het voordat cafeïne uit je lichaam is?

De tijd die het duurt voordat cafeïne volledig uit je lichaam verdwijnt, kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, waaronder je individuele metabolisme en de hoeveelheid cafeïne die je hebt geconsumeerd. Over het algemeen wordt aangenomen dat de halfwaardetijd van cafeïne in het lichaam ongeveer 3 tot 5 uur is. Dit betekent dat na deze periode de helft van de ingenomen cafeïne uit je systeem is verdwenen.

Om een ruwe schatting te geven, als je bijvoorbeeld een kop koffie drinkt of sportvoeding gebruikt met ongeveer 100 milligram cafeïne, dan zou na ongeveer 3 tot 5 uur ongeveer 50 milligram cafeïne nog in je lichaam aanwezig zijn. Na nog eens 3 tot 5 uur zou ongeveer 25 milligram overblijven, enzovoort.

Het kan echter langer duren voordat alle cafeïne volledig uit je lichaam is verdwenen, vooral als je gevoeliger bent voor cafeïne of als je grote hoeveelheden hebt geconsumeerd. Dit kan betekenen dat je nog steeds enige invloed van cafeïne voelt, zoals verhoogde alertheid of moeite met slapen, zelfs nadat het grootste deel van de cafeïne uit je lichaam is geëlimineerd.

Het is belangrijk om te onthouden dat cafeïnegevoeligheid en -eliminatie kunnen variëren van persoon tot persoon, dus wat voor de ene persoon geldt, geldt mogelijk niet voor de andere. Als je cafeïne hebt geconsumeerd en je wilt ervoor zorgen dat het niet langer een negatieve invloed heeft op je slaap of andere aspecten van je welzijn, is het raadzaam om cafeïne enkele uren voor het slapengaan te vermijden en je cafeïneconsumptie in het algemeen te beperken, vooral in de late namiddag en avond.