Excelsa koffiebonen, ook bekend als Coffea excelsa of Coffea liberic, zijn een specifieke variëteit van de Liberica koffieplantensoort. Hier zijn enkele belangrijke feiten en kenmerken van Excelsa koffiebonen:

1. Herkomst: Excelsa koffiebonen zijn oorspronkelijk afkomstig uit West-Afrika, net als de Liberica-variëteit. Ze worden vaak verbouwd in landen zoals Ghana, Kameroen, Ivoorkust en Nigeria.
2. Smaakprofiel: Excelsa-koffiebonen hebben een opvallend en exotisch smaakprofiel in vergelijking met de meer gangbare Arabica- en Robusta-koffiebonen. Ze worden vaak gekenmerkt door een scherp, helder zuur, en ze hebben vaak smaaktonen van citrusvruchten en bessen. Excelsa wordt vaak gebruikt in melanges om complexiteit en een unieke smaak toe te voegen.
3. Koffievariëteit: Excelsa is een van de vier belangrijkste variëteiten van de Coffea liberica-soort, naast Liberia, Dewevrei en Kouillou. Elk van deze variëteiten heeft zijn eigen kenmerken, maar Excelsa is bekend om zijn opvallende smaakprofiel.
4. Groeiomstandigheden: Excelsa-koffieplanten gedijen goed in warme, vochtige klimaten en kunnen groeien op lagere hoogten dan veel Arabica-koffieplanten. Ze zijn vaak beter bestand tegen bepaalde koffieziekten dan Arabica, wat hen geschikt maakt voor bepaalde koffieteeltgebieden.
5. Gebruik: Excelsa-koffiebonen worden vaak gebruikt voor specifieke koffiemengsels om smaakdiversiteit en complexiteit toe te voegen. Ze worden minder vaak als enkele oorsprongskoffie verkocht, maar ze kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan koffiemelanges.

Het is belangrijk op te merken dat de perceptie van smaak subjectief is, en wat voor de ene persoon als opvallend en aantrekkelijk wordt beschouwd, kan voor een andere persoon anders zijn. Excelsa-koffiebonen bieden een alternatieve smaakervaring voor koffieliefhebbers die op zoek zijn naar iets unieks en anders dan de meer gangbare koffiesoorten zoals Arabica en Robusta.

Liberica koffiebonen zijn een van de belangrijkste koffiesoorten naast Arabica en Robusta. Hier zijn enkele belangrijke kenmerken en feiten over Liberica koffiebonen:

1. Herkomst: Liberica (Coffea liberica) is een koffiesoort die oorspronkelijk afkomstig is uit West-Afrika. Het werd voor het eerst ontdekt in Liberia, vandaar de naam “Liberica”.
2. Smaakprofiel: Liberica-koffiebonen hebben over het algemeen een uniek en onderscheidend smaakprofiel in vergelijking met Arabica en Robusta. Ze worden vaak omschreven als aards, houtachtig en soms zelfs een beetje wrang. De smaak kan variëren afhankelijk van de groeiomstandigheden en de verwerkingsmethoden.
3. Plantkenmerken: Liberica-koffieplanten hebben grotere bladeren en vruchten dan Arabica- of Robusta-planten. Ze gedijen goed in warme, vochtige klimaten en kunnen groter worden dan andere koffieplanten.
4. Weerstand tegen ziekten: Een van de redenen waarom Liberica-koffie in sommige gebieden wordt geteeld, is vanwege de natuurlijke weerstand tegen bepaalde koffieziekten, zoals koffieroest.
5. Geografische verspreiding: Hoewel Liberica-koffie in oorsprong uit West-Afrika komt, wordt het tegenwoordig ook in andere delen van de wereld geteeld, zoals Zuidoost-Azië, Maleisië, de Filippijnen en sommige delen van Afrika.
6. Populariteit: Liberica-koffiebonen zijn over het algemeen minder populair dan Arabica- en Robusta-koffiebonen vanwege de smaakkenmerken, die vaak als minder verfijnd worden beschouwd dan die van Arabica. Hierdoor worden Liberica-koffies vaak gebruikt voor mengsels of als basis voor instantkoffie.
7. Duurzaamheid: Omdat Liberica-koffieplanten beter bestand zijn tegen bepaalde ziekten en groeiomstandigheden, kunnen ze in sommige regio’s een duurzamer alternatief zijn voor Arabica-koffie, die gevoeliger is voor ziekten.

Kortom, Liberica-koffiebonen zijn een interessante koffiesoort met een uniek smaakprofiel en specifieke groeiomstandigheden. Terwijl ze minder bekend en minder populair zijn dan Arabica en Robusta, spelen ze nog steeds een rol in de koffieproductie, vooral in regio’s waar ze goed gedijen en waar weerstand tegen ziekten belangrijk is.

In de wereld van koffie zijn Robusta en Arabica de twee meest bekende en wijdverspreide koffiebonen. Ze domineren de markt en vormen de basis voor veel koffievariaties die we vandaag de dag kennen. Maar er zijn nog andere soorten koffiebonen die het ontdekken waard zijn. Laten we eens een kijkje nemen buiten de gebaande paden van Robusta en Arabica en enkele andere opmerkelijke koffievariëteiten verkennen.

1. Liberica koffiebonen
   Liberica-koffiebonen worden vaak beschouwd als een van de minder bekende soorten. Ze worden voornamelijk verbouwd in Maleisië, de Filippijnen en enkele andere delen van Zuidoost-Azië. Liberica-bonen hebben een kenmerkende smaak die vaak wordt beschreven als sterk en aards, met tonen van hout en noten. Ze hebben een groot formaat en onderscheiden zich door hun asymmetrische vorm en opvallende zaden.
2. Excelsa koffiebonen
   Excelsa is een andere minder bekende koffieboon die verwant is aan Liberica. Oorspronkelijk werd aangenomen dat Excelsa een aparte koffiesoort was, maar tegenwoordig wordt het beschouwd als een variëteit binnen de Liberica-familie. Excelsa-bonen worden voornamelijk geproduceerd in Zuidoost-Aziatische landen, zoals Vietnam. Ze hebben een uniek smaakprofiel met zowel fruitige als kruidige aroma’s, vaak met een vleugje donkere chocolade.
3. Maragogype koffiebonen
   Maragogype staat bekend om zijn enorme bonen, die vaak twee keer zo groot zijn als die van Arabica-bonen. Deze variëteit is ontstaan in Brazilië en heeft zich verspreid naar andere koffieproducerende landen in Midden- en Zuid-Amerika. Maragogype-bonen produceren een koffie met een zachte, delicate smaak en een lage zuurgraad. Ze worden gewaardeerd om hun complexiteit en zoetere tonen.
4. Geisha koffiebonen (Gesha)
   De Geisha-variëteit heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen vanwege zijn opvallende kwaliteit en smaakprofiel. Oorspronkelijk afkomstig uit Ethiopië, wordt Geisha nu verbouwd in verschillende koffieproducerende landen, waaronder Panama, Costa Rica en Colombia. Geisha-koffie staat bekend om zijn bloemige aroma’s, delicate smaak en heldere zuurgraad. Het wordt vaak geprezen om zijn complexiteit en verfijning.
5. Bourbon koffiebonen
   Bourbon is een van de oudste bekende koffievariëteiten en heeft zijn oorsprong op het eiland Bourbon (nu bekend als Réunion) in de Indische Oceaan. Het heeft zich verspreid naar andere koffieproducerende regio’s, zoals Brazilië, Colombia, Rwanda en El Salvador. Bourbon-koffiebonen leveren meestal een kopje koffie op

Een espresso is een zeer geconcentreerde koffievariant die wordt bereid door heet water onder hoge druk door fijn gemalen koffie te persen. Het woord “espresso” komt van het Italiaanse woord “caffè espresso”, wat “uitgedrukte koffie” betekent.

Bij het maken van een espresso wordt meestal een espressomachine gebruikt. De machine perst heet water met een druk van ongeveer 9 tot 15 bar door een kleine hoeveelheid fijn gemalen koffie. Het water passeert snel door de koffie, waardoor de smaak, aroma’s en cafeïne snel worden geëxtraheerd.

Een goede espresso heeft een rijke, volle smaak, een stroperige consistentie en een hazelnootkleurige crèmelaag (bekend als crema) bovenop. Het heeft een sterkere smaak en een hogere koffieconcentratie dan gewone koffie. Een enkele espresso wordt meestal geserveerd in een klein kopje en bevat ongeveer 30-45 ml koffie.

Espresso vormt ook de basis voor veel andere populaire koffiedranken, zoals cappuccino, latte, macchiato en americano. Deze dranken worden gemaakt door espresso te combineren met melk, melkschuim of heet water, afhankelijk van de specifieke bereidingswijze.

De oorsprong van espresso

De oorsprong van espresso ligt in Italië, waar het in de vroege 20e eeuw werd ontwikkeld. De exacte oorsprong van espresso is echter het onderwerp van discussie en er zijn verschillende verhalen en theorieën over hoe het is ontstaan.

Een veel voorkomende theorie is dat espresso werd uitgevonden in de stad Milaan, Italië, aan het begin van de 20e eeuw. In 1901 vroeg de Italiaanse ingenieur Luigi Bezzera een patent aan voor een machine die “een nieuw stoomsysteem voor het bereiden van koffie onder druk” mogelijk maakte. Deze machine, bekend als de “Ideale”, wordt beschouwd als een van de vroegste espressomachines. Het gebruikte stoom om heet water door de gemalen koffie te persen.

Een andere theorie suggereert dat espresso zijn oorsprong vindt in Napels, Italië. In de koffiehuizen van Napels ontstonden in de vroege 20e eeuw de eerste espressodranken. Hier werd koffie onder hoge druk gezet met behulp van machines die door handkracht werden bediend.

Ongeacht de precieze oorsprong werd espresso al snel populair in Italië en verspreidde het zich daarna naar andere delen van Europa en de rest van de wereld. Espresso werd al snel een belangrijk onderdeel van de Italiaanse koffiecultuur en heeft zich ontwikkeld tot een iconische koffiedrank die wereldwijd wordt gewaardeerd.

Voor veel koffiegekken onder ons is het natuurlijk gesneden koek maar voor de mensen die pas net de zakjes oploskoffie de deur uit hebben gedaan, kan het best wel eens lastig zijn. Speciaal voor deze groep hebben we de categorie “koffietermen” in het leven geroepen. Hierin geven we een simpele uitleg over de basis termen die je als beginnend thuisbarista tegen gaat komen.

Wat is een ristretto?

Een ristretto is een kleine, sterk geconcentreerde espresso-koffievariant die oorspronkelijk uit Italië komt. Het woord “ristretto” betekent letterlijk “beperkt” of “beperkt gemaakt” in het Italiaans. Het wordt gemaakt door dezelfde hoeveelheid gemalen koffie te gebruiken als voor een normale espresso, maar met minder water.

Bij het bereiden van een ristretto wordt het water korter door de gemalen koffie geperst dan bij een traditionele espresso, waardoor de extractieperiode wordt verkort. Hierdoor heeft een ristretto een intense smaak en een sterkere koffieconcentratie dan een normale espresso. Het heeft meestal een kleinere hoeveelheid vloeistof dan een espresso, meestal ongeveer 15-20 ml.

Een ristretto wordt vaak beschouwd als de meest geconcentreerde en intense vorm van koffie, waarbij de smaken van de koffieboon sterk naar voren komen. Het wordt meestal geserveerd in kleine espressokopjes en kan puur worden gedronken of worden gebruikt als basis voor andere koffiedranken, zoals cappuccino of latte macchiato.